Analyse en beleggingsresultaten
A Perfect Storm
Het coronavirus, een oliecrisis en liquiditeitsproblemen; die combinatie heeft de wereldeconomie tijdelijk bijna tot stilstand gebracht. Fabrieken werden stilgelegd, veel import en export werd gestopt en reisrestricties werden opgelegd. Consumenten konden bijna niets meer uitgeven doordat ze noodgedwongen thuis moesten blijven. In bijna alle sectoren kwamen bedrijven in de problemen door het wegvallen van omzet. Daarbovenop ontstond een prijzenoorlog op de markt voor ruwe olie nadat de OPEC en Rusland niet tot afspraken over productiebeperkingen konden komen. Met een sterk gedaalde olieprijs tot gevolg.
“Grootscheepse ingrepen van centrale banken en overheden waren nodig om de situatie te stabiliseren”
In de verkooppaniek die volgde op de aandelen- en obligatiemarkten bleek al snel liquiditeit een probleem. Grootscheepse ingrepen van centrale banken en overheden waren nodig om de situatie te stabiliseren.
Rentes werden (soms meerdere malen) verlaagd, grote opkoopprogramma's werden hervat of uitgebreid en overheden moesten met noodmaatregelen komen om grote én kleine bedrijven te redden.
Op aandelenmarkten en obligatiemarkten werden verschillende negatieve records neergezet. Daardoor werden ook onze modelportefeuilles hard geraakt. Onze liquiditeitspositie heeft de daling enigszins verminderd.
Onze belegging in goud had een kleine positieve bijdrage.
Aandelenbeleggingen zwaar onder druk
De economische vooruitzichten verbeterden iets in het begin van dit kwartaal. Totdat coronavirus COVID-19 roet in het eten gooide. De angst voor een diepe recessie sloeg in alle hevigheid toe. In amper vier weken tijd hebben aandelenbeurzen een groot deel van het rendement van 2019 moeten inleveren.
In Europa verschilt de aanpak van het coronavirus per land. Het moet nog blijken welke aanpak de verspreiding het best bestrijdt. Wel is al duidelijk dat de economieën van de Zuid-Europese landen het hardst geraakt worden.
Slechtst presterende regio
Europa heeft dit kwartaal de twijfelachtige eer de slechtst presenterende regio te zijn. Enerzijds kwam dit doordat Europa hard geraakt werd door de economische crisis. Anderzijds kwam dit doordat de financiële sector fors onder druk kwam.
Ondanks dat de sector er beter voor staat dan in 2008 bestonden er twijfels of de sector wel voldoende gekapitaliseerd was om deze crisis goed te doorstaan. De ECB drong er daarom bij de banken op aan om dividenduitkeringen op te schorten tot oktober. Aandelenkoersen daalden in het eerste kwartaal met 22,6%.
Economische indicatoren
De gevolgen voor Europa waren goed zichtbaar. Een schrijnend voorbeeld in de producerende industrie waren de autoverkopen, deze halveerden in een maand tijd. Maar ook de bredere inkoopmanagersindex daalde van boven de 50 punten (dit duidt op groei van de economie) tot net boven de 30 punten (een recessieniveau).
Regionale aandelenrendementen
1 januari 2020 t/m 31 maart 2020
Bron: Bloomberg / Morningstar
Obligatiebeleggingen hard geraakt
Een vlucht naar veiligheid, paniekverkopen van risicovollere obligaties en een gebrek aan liquiditeit.
Ook de obligatiemarkten hebben de gevolgen van de coronacrisis gevoeld. De vrees voor een diepe recessie en daardoor een groot aantal faillissementen nam in alle hevigheid toe. De ECB moest grote opkoopprogramma's aankondigen om een financiële crisis te voorkomen.
De coronacrisis resulteerde in een vlucht naar veiligheid, veel beleggers kozen ervoor om hun obligatiebeleggingen om te ruilen voor liquiditeiten of veilig geachte overheidsobligaties. Nagenoeg alle obligatiecategorieën met ‘meer risico’ werden afgestraft. Vooral de spread op hoogrentende obligaties maar ook op bedrijfsobligaties nam fors toe. Door het onverwacht grote aanbod van risicovollere obligaties ontstond er een fors tekort aan kopers. Dit gebrek aan liquiditeit had een versterkend effect, waardoor koersen nog verder daalden.
De ECB kondigde grote stimuleringsmaatregelen aan waardoor de rust enigszins terugkeerde. Veel obligaties herstelden iets in prijs, maar eindigden het kwartaal fors lager dan aan het begin van het jaar.
Obligatiebeleggingen behaalden een fors negatief resultaat in de modelportefeuille.
Overheidsobligaties
De categorie overheidsobligaties was de enige die enigszins positief eindigde. Door de vlucht naar zekerheid kochten beleggers veel staatsobligaties. Ook in Europa daalde gemiddeld de rente; in een paar landen is deze negatief. Wel was er vrees rond de houdbaarheid van de schulden. Dit beperkte de rentedaling enigszins. Overheidsobligaties stegen met 0,3%.
Bedrijfsobligaties
Het stilvallen van grote delen van de economie raakt veel bedrijven. Niet alleen kleine maar ook financieel gezonde, grote bedrijven kwamen in de problemen. De risicopremie steeg en de koersen daalden hard. Bedrijfsobligaties zijn met 6,2% gedaald.
Hoogrentende obligaties
Bedrijven die hoogrentende obligaties uitgeven, betalen een hogere rentevergoeding omdat het risico voor de belegger groter is. Doordat omzetten wegvielen, steeg de verwachting dat er meer van dit soort bedrijven failliet zullen gaan. De risicopremie steeg zeer sterk en de koersen daalden zeer hard. Hoogrentende obligaties daalden 14,6%.
Aan inflatie gekoppelde obligaties
Toen de paniek over de economische gevolgen van de coronacrisis in alle hevigheid toesloeg, daalde de inflatieverwachting. Ook nam de angst voor debiteurenrisico toe. Grote uitgevers van dit type obligaties zijn Italië en Frankrijk. Aan inflatie gekoppelde obligaties daalden met 5,5%.
Netto rendement obligatiecategorieën
1 januari 2020 t/m 31 maart 2020
Bron: Bloomberg / Morningstar
