Analyse en beleggingsresultaten
Terugblik op 2020
Wie alleen naar de begin- en slotstanden van de wereldwijde aandelenindices kijkt, heeft mogelijk de indruk dat 2020 een relatief ‘rustig beursjaar’ is geweest. Maar niets is minder waar. Hoewel verschillende soorten beleggingen per saldo in waarde stegen, was het afgelopen beursjaar in economische zin een absoluut crisisjaar.
“Bedrijven met een sterke positie in e-commerce of bezorgdiensten profiteerden sterk van een toegenomen vraag van consumenten.”
Zelden kwam de economische activiteit zo snel tot stilstand als in maart en implodeerde zowel de import en export in veel landen. In een aantal sectoren kwamen bedrijven in financiële problemen. Als gevolg daarvan nam de werkloosheid snel toe. Ook het vertrouwen onder bedrijven en consumenten daalde fors. Om de crisis te beteugelen werden overheden en centrale banken gedwongen de economie te ondersteunen met honderden miljarden aan verschillende maatregelen.
De klap was vooral voelbaar in sectoren met waardeaandelen zoals energie en financiële waarden. Soms indirect vanwege de nadelige financiële gevolgen die op termijn verwacht worden (bijvoorbeeld bij de banken). Of vanwege directe gevolgen door het acuut wegvallen van de vraag naar producten en diensten (bijvoorbeeld in de reisbranche).
Sectoren met groei
Er waren ook sectoren met groeiaandelen die erg goed presteerden, zoals de technologie- en de communicatiesector. Bedrijven met een sterke positie in e-commerce of bezorgdiensten (van streaming tot webdiensten) profiteerden sterk van een toegenomen vraag van consumenten. Per saldo stegen aandelenbeleggingen wereldwijd in 2020, maar de rendementsverschillen tussen de ‘winnaars’ en de ‘verliezers’ waren op de aandelenbeurzen zelden zo groot.
Bij de obligatiebeleggingen was er een vergelijkbare beweging: in maart daalden de koersen van veel obligatiecategorieën omdat even gevreesd werd voor een liquiditeitscrisis. Onder beleggers viel de vraag naar obligatiebeleggingen tijdelijk weg; daardoor stegen de spreads snel. Deze risk off beweging zette koersen fors onder druk. Renteverlagingen en enorme liquiditeitsprogramma’s die centrale banken in reactie hierop aankondigden, zorgden ervoor dat de meeste obligatiecategorieën zich in de loop van het jaar herstelden.
Een dieptepunt in maart
Door de gevolgen van de coronacrisis bereikten aandelenbeleggingen in maart een dieptepunt, de koersen stonden gemiddeld 30% lager dan aan het begin van het jaar. Ook de waarde van goud, dat doorgaans als veilige haven wordt beschouwd, daalde in maart met bijna 13%. Door de terugval in economische activiteit was er een overaanbod aan olie, de prijs kelderde en sommige termijncontracten waren zelfs kortstondig negatief, een niet eerder vertoond fenomeen. Risicovollere obligaties gingen ook in koers onderuit met dalingen tot om en nabij de 15%.
Krachtig herstel van beurzen
Weinig beleggers zullen erop hebben gerekend dat een groot deel van de verliezen ingelopen zou worden. Maar het vertrouwen dat overheden en centrale banken er alles aan zouden doen om een diepere crisis te voorkomen en het zicht op een vaccin later in het jaar zorgden voor een krachtige herstel van de beurzen. Onze modelportefeuilles profiteerden van dit herstel.
Waarderingen aandelenbeleggingen trekken zware wissel op toekomst
De aandelenbeleggingen hebben in het vierde kwartaal een flink deel van de verliezen uit maart goedgemaakt. De belangrijkste redenen hiervoor waren de ontwikkeling van meerdere vaccins tegen Covid-19, het gebrek aan beleggingsalternatieven door de lage rente en de grote steunprogramma’s van overheden en de ECB. Maar dit herstel staat in schril contrast met de economische realiteit waarin veel bedrijven financieel aan het infuus van overheden liggen. Beleggers vertrouwen op een herstel in 2021 en daarna.
Aandelenkoersen in Europa hebben zich in 2020 nog niet geheel hersteld van de daling in maart. Vooral financiële waarden, vastgoedondernemingen en bedrijven uit de energiesector kampen nog met de gevolgen van de coronacrisis. Aandelenkoersen stegen in het vierde kwartaal met 10,8%.
Handelsdeal Verenigd Koninkrijk
Op het allerlaatste moment hebben Europa en het Verenigd Koninkrijk een ongecontroleerde Brexit weten te voorkomen door een handelsdeal te sluiten. Hiermee nam de spanning over de im- en exportbelemmeringen voor veel bedrijven af. Hoewel een handelsdeal goed nieuws was, is hiermee zeker nog niet alles geregeld. Veel belangrijke zaken zijn niet in de deal opgenomen en over heikele punten zoals de visserij zijn slechts voor de komende vijf jaar afspraken gemaakt. Voor beleggingen in Europa is echter het Brexit-risico wel verdwenen. De beurskoersen in het Verenigd Koninkrijk hebben met een daling van 14% in 2020 een zware tol betaald.
Europese opkomende landen en periferie
De koersen van aandelen in Europese opkomende landen herstelden van de daling in het kwartaal daarvoor. Maar net als in veel landen in de periferie van de Eurozone is 2020 een teleurstellend beleggingsjaar geweest. Naast de coronaproblematiek spelen de staat van de overheidsfinanciën, hoge werkloosheid en economische stagnatie nog steeds een rol.
Regionale aandelenrendementen
1 oktober 2020 t/m 31 december 2020
Bron: Bloomberg / Morningstar
Obligatiekoersen gestegen
Op rentegebied was er dit kwartaal niet veel te beleven, in veel landen bleef de rente stabiel. De verbeterde economische verwachtingen voor 2021 zorgden ervoor dat het risico bij obligaties, te zien aan de spread, over de hele linie verder daalde. Dit had een positief effect op de koersen. De meeste spreads staan weer op het niveau van voor de coronacrisis. Obligatiebeleggingen leverden in het vierde kwartaal een positieve bijdrage aan de modelportefeuilles.
Overheidsobligaties
In Noord Europese landen bleef de rente in het vierde kwartaal nagenoeg stabiel, de koersen stegen daardoor licht. Rentedalingen waren er wel in Zuid-Europese landen, zowel in dit kwartaal als over geheel 2020. Europese overheidsobligaties zijn in 2020 een goed presterende beleggingscategorie geweest. Overheidsobligaties stegen in het vierde kwartaal met 1,2%.
“Hoogrentende obligaties zijn de best presterende obligatiecategorie dit kwartaal. Hiermee zijn de koersverliezen volledig weggewerkt.”
Bedrijfsobligaties
De koersen van bedrijfsobligaties profiteerden in het vierde kwartaal duidelijk van de wereldwijd verbeterde economische vooruitzichten. De spreads daalden en de koersen stegen, ondersteund door de vraag vanuit de opkoopprogramma’s van de ECB. Bedrijfsobligaties zijn in het vierde kwartaal met 2,0% gestegen.
Hoogrentende obligaties
Hoog risico en een potentieel hoog rendement, deze eigenschappen van hoogrentende obligaties zag je in dit kwartaal duidelijk terug. De koersen van hoogrentende obligaties stegen in het vierde kwartaal met 5,5%. De koersen stegen sterk dankzij de sterk gedaalde risicopremie, die weer bijna terug is op het niveau van begin 2020. Daarmee zijn hoogrentende obligaties de best presterende obligatiecategorie dit kwartaal. Hiermee zijn de koersverliezen van de eerste negen maanden van 2020 volledig weggewerkt.
Aan inflatie gekoppelde obligaties
In Europa daalde de kapitaalmarktrente dit kwartaal iets, dit was ook positief voor de categorie aan inflatie gekoppelde obligaties die met 3,4% zijn gestegen. Een stijgende inflatie(verwachting) was er nauwelijks in 2020. Deze obligaties hebben wel geprofiteerd van de rentedalingen in 2020
Netto rendement obligatiecategorieën
1 oktober 2020 t/m 31 december 2020
Bron: Bloomberg / Morningstar
