Analyse en beleggingsresultaten
Stijgende koersen door centrale banken
Het afgelopen kwartaal is de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China verder geëscaleerd. Ook werd de kans op een no-deal Brexit groter, waren de economische ontwikkelingen minder goed en was er kans op een recessie. Dit alles zorgde voor toenemende onzekerheid onder beleggers.
“De ECB heeft de rente verlaagd en gaat weer starten met het maandelijks opkopen van obligaties.”
Maar er was ook goed nieuws. De ECB heeft de rente verlaagd en gaat weer starten met het maandelijks opkopen van obligaties. Zo proberen ze de economie een duw in de rug te geven. Deze maatregelen en voornemens zorgden in het derde kwartaal uiteindelijk voor stijgende koersen van veel aandelen- en obligatiebeleggingen.
Onze modelportefeuilles zijn ook dit kwartaal weer in waarde toegenomen.
Aandelen
Obligaties
Aandelenbeleggingen verder gestegen
In Europa is de terugval in economische activiteit zichtbaar. In veel landen staat de producerende sector onder druk. Dat zie je onder andere in de Duitse automobielindustrie die sterk tegenvallende verkopen liet zien. Toch was de belangrijkste gebeurtenis in het afgelopen kwartaal voor veel beleggers de renteverlaging van de ECB. Aandelenkoersen stegen met 2,6%.
ECB verlaagt de rente en start opkoopprogramma
De ECB heeft op 12 september de korte rente tot -0,5% verlaagd. Daarnaast kondigde ze aan maandelijks weer obligaties op te gaan kopen en stelde ze speciale kredieten voor banken beschikbaar. Hiermee loste Mario Draghi de belofte in om de economie te stimuleren als dat nodig zou zijn. Het waren zijn laatste wapenfeiten, aangezien hij op één november wordt opgevolgd door Christine Lagarde.
Wij twijfelen over de effectiviteit van de maatregelen die de ECB trof. Het geld van de ECB komt namelijk niet in de ‘echte economie’ terecht als we kijken naar wat consumenten en bedrijven lijken te doen. Consumenten geven ondanks de lage rente op spaargeld niet meer uit en bedrijven investeren niet extra ondanks de overvloed aan beschikbare middelen.
Brexit deadline uitgesteld
De kans op een goede afspraak tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk leek verder weg dan ooit. De Britse premier Johnson volhardde in zijn stelling dat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober 2019 Europa verlaat, mét of zonder deal. De gevolgen van een no-deal Brexit zijn moeilijk in te schatten. Dat zorgde bij bedrijven die sterk geraakt worden dan ook voor veel beweeglijkheid van hun aandelenkoersen.
Uiteindelijk heeft het Verenigd Koninkrijk op 28 oktober uitstel van de Brexit-datum gevraagd en gekregen.
Importtarieven
Op 2 oktober hebben de Verenigde Staten hogere importtarieven op een aantal Europese producten aangekondigd. De omvang van de maatregelen was minder groot dan vooraf werd gevreesd. Toch betekent dat niet dat hiermee de kous af is, gezien de ontwikkelingen in het conflict tussen de Verenigde Staten en China.
Regionale aandelenrendementen
30 juni t/m 30 september 2019
Rentedaling duwt obligatiekoersen omhoog
De ECB heeft zoals verwacht in september de beleidsrente verder verlaagd en gaat ook het opkoopprogramma hervatten. Daarnaast daalde ook de kapitaalmarktrente dit kwartaal. Vooral staatsobligaties en aan inflatie gekoppelde obligaties profiteerden van deze omstandigheden. Hoogrentende obligaties hadden door de versomberde economische vooruitzichten wat last van de gestegen risicopremie.
In de modelportefeuille waren de koersstijgingen van obligatiebeleggingen goed zichtbaar.
Overheidsobligaties sterk gestegen
De ECB kondigde naast de renteverlaging aan dat ze maandelijks voor € 20 miljard obligatieleningen gaat opkopen; een maatregel die druk gaf op de lange rente. Door de stappen van de ECB stegen de koersen van Europese staatsobligaties. Overheidsobligaties stegen met 3,8%.
Bedrijfsobligaties profiteren van opkoopprogramma
De gedaalde kapitaalmarktrente was positief voor bedrijfsobligaties wereldwijd. De risicopremie voor financieel sterkere bedrijven is niet toegenomen, waardoor bedrijfsobligaties met 1,3% zijn gestegen.
Hoogrentende obligaties
Op de markt voor hoogrentende obligaties in Europa speelde dit kwartaal niets bijzonders. Er werd een beetje geprofiteerd van de lagere rente. De koersen van hoogrentende obligaties stegen met 0,9%.
Aan inflatie gekoppelde obligaties
In het derde kwartaal was er in Europa weer amper sprake van inflatie. Toch waren de koersen van aan inflatie gekoppelde obligaties de sterkst stijgende categorie dit kwartaal. (Staats)obligaties hebben namelijk doorgaans een lange looptijd hebben en obligaties met een lange looptijd profiteren het meest van rentedalingen. Aan inflatie gekoppelde obligaties stegen met 4,4%.
Netto rendement obligatiecategorieën
30 juni t/m 30 september 2019
Noord-Amerika
In de Verenigde Staten waren de macro-economische cijfers en verwachtingen wisselend. Zo was de daling van de werkloosheid tot 3,5% positief (het laagste percentage in bijna 50 jaar), terwijl de bedrijvigheid van de industrie in september onverwacht flink is afgezwakt. Mede door de renteverlaging van de FED stegen aandelenbeurzen in Noord Amerika met 4,9%. Ook de stijging van de US-dollar ten opzichte van andere valuta's heeft hieraan bijgedragen.
Europa
Ook in Europa is de terugval in economische activiteit zichtbaar. In veel landen staat de producerende sector onder druk. Dat zie je onder andere in de Duitse automobielindustrie die sterk tegenvallende verkopen liet zien. Daarnaast hebben de Verenigde Staten hogere importtarieven op een aantal Europese producten aangekondigd, wat de kans op een toekomstig handelsconflict vergroot. Toch was de belangrijkste gebeurtenis in het afgelopen kwartaal voor veel beleggers de renteverlaging van de ECB. Aandelenkoersen stegen met 2,6%.
Opkomende landen
Aandelenkoersen in opkomende landen daalden met 1,4%. De gevolgen van de handelsoorlog hadden vooral in deze regio impact. De Chinese economische groei stagneerde ondanks veel stimuleringsmaatregelen van de overheid. Hierdoor hadden landen die afhankelijk zijn van de export naar China het ook moeilijk. Om de binnenlandse economie te stimuleren is daarom in veel landen de rente verlaagd. Tot nu toe heeft dit beperkt effect gehad.
Pacific
In Japan waren er geen economische verrassingen en bleef de groei laag. Japan lijkt iets te kunnen profiteren van het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. Het land is in omvang namelijk de derde economie van de wereld. De aandelenkoersen in Japan stegen met 6,7%, onder andere door de zwakke koers van de yen tegenover de euro. Voor de gehele regio Pacific was de stijging 3,1%.