Column

Houden de winst­marges stand?

Een hogere inflatie is voor bedrijven, en daarmee voor aandelen, niet altijd een probleem. Sterker nog, door inflatie hebben bedrijven prijsverhogingen doorgevoerd. Als de kosten minder hard oplopen is hun marge gestegen en maken ze meer winst. Maar blijft dat zo?

“De verhoging van de winstmarge kon ook te maken hebben met kostenstijgingen die er nog aan zaten te komen voor bedrijven”


Hogere kosten of graaiflatie?

In mei van dit jaar publiceerden onderzoekers van een Nederlandse grootbank een rapport waarin ze aangaven dat ze mogelijke bewijzen zagen van ‘graaiflatie’ door bedrijven in 2022.

Michel Engbers, Directeur Investment Office

Nationale-Nederlanden Bank


Met graaiflatie wordt in het rapport bedoeld dat bedrijven misbruik zouden maken van de hoge inflatie door hun prijzen extra te verhogen. Het rapport werd breed uitgemeten in de media en de politiek. De gemiddelde winstmarge van bedrijven is in 2022 inderdaad gestegen. Maar de onderzoekers hielden een flinke slag om de arm. Onder andere omdat ze nog geen goede uitsplitsing naar sectoren konden maken. En de verhoging van de winstmarge kon ook te maken hebben met kostenstijgingen die er nog aan zaten te komen voor bedrijven.


Duidelijke verschillen in sectoren 

Vorige week kwamen dezelfde onderzoekers met een nieuw rapport op basis van aanvullende data. De conclusie was dat het beeld van ‘graaiflatie’ toch wat genuanceerder lag. De delfstoffensector en energiebedrijven hebben in 2022 een fors hogere winstmarge behaald. Maar in de ICT, handel, financiële diensten en de bouw was er juist sprake van lagere winstmarges. In de horeca en transport waren er veel hogere omzetten, maar niet met een stijgende marge. De verschillen zijn dus groot in de verschillende sectoren.


Ogen gericht op dalende winstmarges 

De grote vraag voor de komende kwartalen: in hoeverre krijgen bedrijven te maken met dalende marges? We zien nu al wat nervositeit in de financiële markten. De aandelenkoersen van bedrijven worden vaak hard afgestraft bij enigszins tegenvallende cijfers. Terwijl bij meevallende cijfers de koersen slechts beperkt stijgen. Maar dat heeft ook met het algemene sentiment te maken.


Bedrijven kampen met fors stijgende loonkosten. Ook de energieprijzen zitten de laatste maanden weer in de lift. En de rente stijgt, dus zullen bedrijven in de toekomst ook te maken krijgen met hogere financieringslasten. Tegelijkertijd daalt de inflatie op dit moment fors, dus is er weinig ruimte om de prijzen te verhogen. En de vraag van consumenten dreigt in te zakken.


Wij denken dat dit alles ervoor kan zorgen dat de winstmarges van bedrijven gaan dalen. Dat is iets om de komende kwartalen goed in de gaten te houden. Want samen met omzetten die achter blijven, kan dat leiden tot stevige winstdalingen in bepaalde sectoren. Dat is een van de redenen waarom we op dit moment minder aandelen in je portefeuille aanhouden dan de standaard verdeling.

Michel Engbers

Directeur Investment Office
Nationale-Nederlanden Bank


23 oktober 2023