Analyse en beleggingsresultaten
Stijgende koersen door centrale banken
Het afgelopen kwartaal is de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China verder geëscaleerd. Ook werd de kans op een no-deal Brexit groter, waren de economische ontwikkelingen minder goed en was er kans op een recessie. Dit alles zorgde voor toenemende onzekerheid onder beleggers.
“De ECB heeft de rente verlaagd en gaat weer starten met het maandelijks opkopen van obligaties.”
Maar er was ook goed nieuws. De ECB heeft de rente verlaagd en gaat weer starten met het maandelijks opkopen van obligaties. Zo proberen ze de economie een duw in de rug te geven. Deze maatregelen en voornemens zorgden in het derde kwartaal uiteindelijk voor stijgende koersen van veel aandelen- en obligatiebeleggingen.
Onze modelportefeuilles zijn ook dit kwartaal weer in waarde toegenomen.
Aandelen
Obligaties
Aandelenbeleggingen verder gestegen
Veel landen maakten minder goede economische cijfers bekend. Vooral in de producerende sector was de krimp duidelijk zichtbaar; de verwachtingen van de inkoopmanagers waren zeer teleurstellend. Deze minder goede economische vooruitzichten voedden de angst voor een recessie.
Omdat de centrale banken een recessie het liefst voorkomen, verlaagden ze de rente. Daardoor stegen aandelenkoersen wereldwijd toch in het derde kwartaal.
Regionale aandelenrendementen
30 juni t/m 30 september 2019
Rentedaling duwt obligatiekoersen omhoog
De FED en de ECB hebben zoals verwacht in september de beleidsrente verder verlaagd en de ECB gaat het opkoopprogramma hervatten. Daarnaast daalde ook de kapitaalmarktrente dit kwartaal. Vooral staatsobligaties en aan inflatie gekoppelde obligaties profiteerden van deze omstandigheden. Hoogrentende obligaties hadden door de versomberde economische vooruitzichten wat last van de gestegen risicopremie.
In de modelportefeuille waren de koersstijgingen van obligatiebeleggingen goed zichtbaar.
Overheidsobligaties sterk gestegen
De ECB kondigde naast de renteverlaging aan dat ze maandelijks voor € 20 miljard obligatieleningen gaat opkopen; een maatregel die druk gaf op de lange rente. Door de stappen van de ECB stegen de koersen van Europese staatsobligaties. Ook in de Verenigde Staten stegen de koersen. Dat was het gevolg van de renteverlaging van de FED. Overheidsobligaties stegen in Europa met 3,8% en wereldwijd met 2,2%.
Bedrijfsobligaties profiteren van opkoopprogramma
De gedaalde kapitaalmarktrente was positief voor bedrijfsobligaties wereldwijd. De risicopremie voor financieel sterkere bedrijven is niet toegenomen, waardoor bedrijfsobligaties in Europa met 1,3% en wereldwijd met 2% zijn gestegen.
Hoogrentende obligaties
In de Verenigde Staten bestaat de markt voor hoogrentende obligaties voor een belangrijk deel uit obligaties van ondernemingen die actief zijn in de sector energie. De olieprijs is zeer beweeglijk geweest door de dreigende situatie in het Midden-Oosten (er werden bijvoorbeeld ‘drone aanvallen’ uitgevoerd op olie-installaties). Dit heeft er mede toe geleid dat de risicopremie die obligatiebeleggers willen ontvangen op leningen uit de sector, sterk is gestegen. De koersen van hoogrentende obligaties daalden wereldwijd met 0,6%. In Europa stegen de koersen nog met 0,9%.
Koersen opkomende landen sterk opgelopen
Het handelsconflict tussen China en de Verenigde Staten heeft invloed op obligaties van opkomende landen. Vooral landen die naar China exporteren worden hierdoor economisch geraakt. De rentedalingen in veel opkomende landen hebben nog niet het gewenste effect gehad. Wel was er een groot verschil in rendement door valutaeffecten. Obligaties in opkomende landen (sterke valuta's zoals de US-dollar) stegen met 0,6%. Obligaties die in lokale valuta noteren, stegen met 3,6%.
Aan inflatie gekoppelde obligaties
In het derde kwartaal was er in Europa weer amper sprake van inflatie. In de Verenigde Staten bleef het inflatiepeil ongewijzigd. Toch waren de koersen van aan inflatie gekoppelde obligaties de sterkst stijgende categorie dit kwartaal. (Staats)obligaties hebben namelijk doorgaans een lange looptijd en obligaties met een lange looptijd profiteren het meest van rentedalingen. Aan inflatie gekoppelde obligaties stegen met 4,4% in Europa en met 3,3% wereldwijd.
Netto rendement obligatiecategorieën
30 juni t/m 30 september 2019
Noord-Amerika
In de Verenigde Staten waren de macro-economische cijfers en verwachtingen wisselend. Zo was de daling van de werkloosheid tot 3,5% positief (het laagste percentage in bijna 50 jaar), terwijl de bedrijvigheid van de industrie in september onverwacht flink is afgezwakt. Mede door de renteverlaging van de FED stegen aandelenbeurzen in Noord Amerika met 4,9%. Ook de stijging van de US-dollar ten opzichte van andere valuta's heeft hieraan bijgedragen.
Europa
Ook in Europa is de terugval in economische activiteit zichtbaar. In veel landen staat de producerende sector onder druk. Dat zie je onder andere in de Duitse automobielindustrie die sterk tegenvallende verkopen liet zien. Daarnaast hebben de Verenigde Staten hogere importtarieven op een aantal Europese producten aangekondigd, wat de kans op een toekomstig handelsconflict vergroot. Toch was de belangrijkste gebeurtenis in het afgelopen kwartaal voor veel beleggers de renteverlaging van de ECB. Aandelenkoersen stegen met 2,6%.
Opkomende landen
Aandelenkoersen in opkomende landen daalden met 1,4%. De gevolgen van de handelsoorlog hadden vooral in deze regio impact. De Chinese economische groei stagneerde ondanks veel stimuleringsmaatregelen van de overheid. Hierdoor hadden landen die afhankelijk zijn van de export naar China het ook moeilijk. Om de binnenlandse economie te stimuleren is daarom in veel landen de rente verlaagd. Tot nu toe heeft dit beperkt effect gehad.
Pacific
In Japan waren er geen economische verrassingen en bleef de groei laag. Japan lijkt iets te kunnen profiteren van het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. Het land is in omvang namelijk de derde economie van de wereld. De aandelenkoersen in Japan stegen met 6,7%, onder andere door de zwakke koers van de yen tegenover de euro. Voor de gehele regio Pacific was de stijging 3,1%.