Vooruitzichten
We zien meer renteverhogingen
‘De ECB heeft besloten de belangrijkste rentetarieven met 0,5% te verhogen. Dit besluit is gebaseerd op de substantiële opwaartse bijstelling van de inflatieverwachtingen. De ECB verwacht de rente nog meer te moeten verhogen.’ Dit was de kern van de boodschap die de ECB communiceerde op 15 december 2022. Een dag eerder had de Amerikaanse Fed vergelijkbare uitlatingen gedaan.
“Pas in 2024 worden renteverlagingen verwacht. Dat betekent dat we naar verwachting de piek van de rente in 2023 zien”
We verwachten de rentepiek in 2023
De uitspraken van de centrale banken maken duidelijk dat zij focussen op prijsstabiliteit. Hierdoor moeten beleggers het komende jaar rekening houden met nog meer renteverhogingen. Pas in 2024 worden renteverlagingen verwacht. Dat betekent dat we naar verwachting de piek van de rente in 2023 zien. Of deze verwachtingen uitkomen valt en staat met de inflatieontwikkeling en de zwaarte en lengte van een recessie. Voor Europa bepaalt de ontwikkeling van de energieprijzen dit vooral. In de Verenigde Staten hangt het meer van de arbeidsmarkt en dus van de loonontwikkeling af.
Inflatie gaat afnemen
De Nederlandse Bank voorspelt bijna 5% inflatie voor 2023. Allereerst neemt de inflatie af vanuit de vraagkant; door de hoge rente zal de vraag naar diensten en producten afnemen. De wereldwijde economische groei stabiliseert dan of komt in een lichte recessie terecht. Vanuit de aanbodkant denken wij dat de energieprijzen stabiliseren. Ook verwachten wij dat de economische activiteit in China dit jaar weer toeneemt nu de Covid-19 maatregelen worden afgebouwd. Tot slot is er het ‘jaar op jaar effect’ waarbij prijzen worden vergeleken met het voorgaande jaar. Doordat het prijspeil in 2022 al hoog was neemt de inflatie ‘automatisch af’ als er geen vergelijkbare extreme prijsstijgingen zijn.
Een (lichte) recessie is ons basisscenario
Centrale banken blijven het monetaire beleid sterk verkrappen: ze verhogen rente, bouwen opkoopprogramma’s af en verkleinen de balans. Dit heeft zijn weerslag op investeringen en consumptie. De inflatie zorgt ook voor hogere looneisen. Voor bedrijven zijn er weinig mogelijkheden om de verkoopprijzen te verhogen. Dit leidt uiteindelijk tot margedruk en lagere winsten.
Financiële markten kijken verder vooruit
Beleggers investeren voor de langere termijn. Het gaat er dus niet direct om of een gedeelte van de wereld in een recessie belandt. Maar meer hoe diep de recessie wordt en hoelang deze gaat duren. En wanneer de rentepiek verwacht wordt. Er wordt dus meer gekeken vanaf welk moment het economisch weer beter gaat en de winsten weer stijgen.
Wij schatten in dat veel westerse economieën eerst in een lichte recessie belanden. In de tweede helft van 2023 is er dan weer ruimte voor economisch herstel. Wij denken dat veel negatief nieuws al in de koersen verwerkt zit. Beurskoersen reageren meestal op toekomstige ontwikkelingen. Het kan best een aantrekkelijk moment zijn om te starten met beleggen of wat meer in te leggen.
Vooruitzichten aandelenmarkten
De komende maanden is nog een onzekere periode voor aandelenbeleggers. De mate waarin economieën krimpen bepaalt de stemming. Het IMF voorspelde tijdens een nieuwjaarsinterview dat één op de drie landen wereldwijd in een recessie belandt. De inflatie komt wereldwijd rond de 6,5% te liggen. En de wereldeconomie groeit volgens hen in 2023 maar met 2,7%.
“De verwachting is dat veel economieën na een lichte recessie herstellen”
De verwachting is dat veel economieën na een lichte recessie herstellen. Dan gaan de bedrijfsresultaten en de waarderingen ook weer aantrekken. En er is weer ruimte voor koersstijgingen richting de tweede helft van het jaar, omdat er dus al veel negatief nieuws in de aandelenkoersen is verwerkt.
Onze regionale verwachtingen
Wij voorzien dat van de vier grote economische blokken waarschijnlijk Europa het moeilijk krijgt. Een sterke energieafhankelijkheid maakt Europa zeer gevoelig voor de ontwikkelingen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. De hoge rente en inflatie remmen de groei in veel Europese landen. De Chinese economie blijft problemen ondervinden van een trage groei en veel interne problematiek zoals in de vastgoedsector. Ondanks de Covid problematiek is het positief dat het land weer open is voor buitenlanders, waardoor de economie zich kan herstellen.
In Japan is er eindelijk de langgekoesterde inflatie maar valt de economische groei tegen. Men houdt daar vast aan stimulerend monetair beleid om de economie aan te zwengelen. De Noord-Amerikaanse economie is het sterkst en het meest flexibel. Als de arbeidsmarkt sterk verslechtert kan de Fed het monetair beleid wijzigen om de economie weer in een opwaartse trend te laten komen.
Bedrijfscijfers
Wij denken dat in de eerste paar maanden van 2023 veel bedrijven moeite hebben om de winsten op peil te houden. Hogere productie- en transportkosten kunnen maar beperkt in de prijzen doorberekend worden. Hierdoor staan de marges onder druk. Een aantal grote bedrijven heeft daarom al maatregelen aangekondigd om de kosten te verlagen. De eerste maatregel is om medewerkers te ontslaan. De tweede maatregel is dat bedrijven kritisch kijken naar hun investeringen. De mate waarin het bedrijven lukt om de winstgevendheid op peil te houden is bepalend voor het verloop van aandelenkoersen.
Onderweging aandelen
Onder de huidige economische omstandigheden denken wij dat het nog steeds verstandig is om het risico bij de aandelenbeleggingen wat te beperken. Daarom houden we vast aan de keuze om momenteel minder in aandelen te beleggen dan de standaardverdeling. Hiervoor houden we cash aan.
Regionaal kiezen we voor een lichte overweging in Noord-Amerikaanse aandelen. De economie lijkt daar het meest bestand tegen de negatieve gevolgen van de renteverhogingen. We geven de voorkeur aan waardeaandelen, omdat dit type aandelen vaak beter bestand is tegen economische tegenwind. Als deze tegenwind in de tweede helft van 2023 is gaan liggen, zien wij weer stijgende aandelenkoersen. Deze bieden weer kansen voor de aandelenbelegger.
Regionale verdeling aandelen
per 31 december 2022 van Basis Beheerd Beleggen
Bron: Bloomberg / Morningstar
Vooruitzichten obligatiemarkten
Meer renteverhogingen nodig
Centrale banken doen er alles aan om de huidige hoge inflatie te beteugelen. Ze denken hier nog een paar renteverhogingen voor nodig te hebben. Op zich zijn de renteverhogingen niet positief voor obligatiebeleggers. Maar dat zowel de ECB als de Fed de rente in december maar met 0,5% verhoogden, was een positief teken voor de financiële markten. Beleggers denken nu dat de rentepiek in Noord-Amerika in 2023 ligt. Ze kijken zelfs alweer een beetje voorbij deze periode en denken dat renteverlagingen in 2024 weer mogelijk zijn.
Voor Europa is de renteontwikkeling wat lastiger in te schatten. Inflatie vanuit de energieprijzen geeft de grootste onzekerheid. Een zwaardere recessie dan nu verwacht wordt kan rentes sneller omlaag brengen. Na de forse correctie in 2022 zijn de kansen op een positief rendement in 2023 voor obligatiebeleggingen toegenomen.
Kans op recessie groot, kans op defaults klein
In veel landen wordt een lichte recessie verwacht. Toch verwachten wij niet dat het default risico op bedrijfsobligaties sterk gaat oplopen. Veel bedrijven hebben zich de laatste jaren tegen gunstigere voorwaarden kunnen herfinancieren en hun balans versterkt. De huidige risico-opslag biedt naar onze mening voldoende compensatie voor het hogere risico dat genomen wordt. Dit geldt zowel voor bedrijven met een hoge als met een lagere kredietwaardigheid.
Obligaties opkomende landen
Obligaties die noteren in lokale valuta hebben het vorige jaar in absolute termen het beste gedaan. Het rendement was echter wel voor het derde jaar op rij negatief. Na een langere periode van rentestijgingen en het oplopen van het kredietrisico zijn deze obligaties inmiddels erg aantrekkelijk geprijsd. De kans op een positief rendement is daarmee toegenomen.
Hoogrentende obligaties aantrekkelijk
In twaalf maanden tijd is de risicopremie die beleggers ontvangen op hoogrentende obligaties met 50% opgelopen. Deze extra vergoeding maakt deze obligaties aantrekkelijk. Wij verwachten niet dat het risico op wanbetaling fors zal toenemen. Dit type obligaties lijkt ondanks het hogere risico een kansrijke belegging.
2023 biedt betere kansen voor obligatiebeleggers
Zowel de geldmarktrente als de kapitaalmarktrente zijn in 2022 extreem sterk gestegen. Ook de risicopremies staan op een hoog niveau. Wij schatten in dat veel economieën in een lichte recessie belanden in 2023. We zien de lange rentetarieven dan weer dalen. De kans dat de risicopremies hard stijgen is klein. Voor de balans in de modelportefeuille handhaven we een aantal risicobeperkende maatregelen. We verminderen het renterisico door een deel te beleggen in obligaties met een korte duratie. Ook zorgen we voor regionale spreiding. De huidige omstandigheden lijken redelijk aantrekkelijk en we denken dat 2023 een positief jaar wordt voor obligatiebeleggers.
Regionale verdeling obligaties
per 31 december 2022 van Basis Beheerd Beleggen
Bron: Bloomberg / Morningstar
Noord-Amerika
De Amerikaanse presidentsverkiezingen in november dit jaar zullen voor beweeglijke beurzen kunnen zorgen. Wordt het ‘meer belastingverlagingen’ van de zittende Republikeinse president Trump of ‘meer belasting voor Amerikanen met een hoog inkomen’, bij een presidentskandidaat van de Democraten? Ook de volgende fase in de handelsdeal met China en/of hernieuwde escalatie van de spanningen in het Midden-Oosten geven onzekerheid. Gezien de sterkere economische groei overwegen wij aandelenbeleggingen in deze regio.
Europa
Europa zal in 2020 een bescheiden economische groei laten zien. Daarbij gaan wij ervan uit dat de mondiale wereldhandel niet verslechtert. Vooralsnog verwachten wij dan ook geen escalatie van het handelsconflict tussen Europa en de Verenigde Staten. Toch heeft het afgelopen jaar bewezen dat we wel rekening moeten houden met onverwachte ontwikkelingen. Wij blijven aandelenbeleggingen in Europa licht onderwegen omdat de groei minder sterk is dan in andere regio’s.
Opkomende landen
De handelsdeal tussen China en de VS kan voor rust zorgen bij opkomende landen die veel exporteren naar China. De economische bedrijvigheid biedt goede vooruitzichten, maar ook het groeien van de interne markt en lagere kosten van kapitaal doen dat. Wel zien we grote verschillen tussen de verschillende regio’s. Zo profiteren de Aziatische opkomende landen het meest van de bovengenoemde ontwikkelingen. Wij zijn positief over opkomende landen en behouden een overweging.
Pacific
De recente natuurramp in Australië zal impact hebben op de economie. Natuurlijk zijn er kosten voor het herstellen van geleden schade, maar de ramp zet ook een rem op de economische activiteit daar. Voor Japan blijven de vooruitzichten somber. De overheid heeft geprobeerd de economie uit het slop te trekken, maar dat is tot op heden niet gelukt. Wij handhaven onze neutrale positie in de regio.
Noord-Amerika
Overheidsobligaties in de Verenigde Staten zijn nog redelijk aantrekkelijk. Dat komt doordat er nog een kans is dat de FED de rente verlaagt als de economische groei verzwakt. Hoogrentende obligaties blijven kwetsbaar; er zijn recent veel nieuwe obligaties uitgegeven tegen een lage prijs. Wij handhaven de positie in obligatiebeleggingen in Noord-Amerika.
Opkomende landen
Binnen de groep opkomende landen zijn er veel landen waar de interne markt zich goed ontwikkelt. De economische groei blijft sterk en overheden stimuleren die groei met mogelijke renteverlagingen. De categorie opkomende landen is nog steeds onze favoriet en heeft een goede risico-rendementsverhouding.
Pacific
Binnen de Pacific is Japan het grootste economische blok. De rente wordt daar al een lange tijd gefixeerd rond de 0% om daarmee de economie te stimuleren. Ook koopt de Japanse centrale bank veel obligaties op, waardoor er van normale marktwerking nauwelijks sprake meer is. De kansen voor obligatiebeleggingen zijn dan ook beperkt.
Europa
Het belangrijkste in Europa blijft de invloed van de ECB, de lage rente en het maandelijks opkopen van obligaties. De rente zal laag blijven en de risico's zijn beperkt.